Vandaag is het pakjesavond. We vieren de verjaardag van Sinterklaas, die daarvoor helemaal vanuit Spanje naar Nederland komt. Best vreemd, want eigenlijk komt hij uit Turkije. Tijdens mijn verblijf daar leerde ik heel wat bij over onze ‘goedheiligman’.
Griekse bisschop
Onze Sint is vermoedelijk gebaseerd op de Griekse bisschop Nicolaas van Myra. Deze leefde eind derde, begin vierde eeuw na Christus in Lycië, Klein-Azië. Hij stond bekend om zijn goede daden en als een echte kindervriend. In 550 werd hij door de Grieks-Katholieke kerk heilig verklaard. Volgens de overlevering is 6 december 342 de overlijdensdatum van bisschop Nicolaas van Myra. Zo’n sterfdag was in die tijd veel belangrijker dan een verjaardag, daarom bleef die goed bewaard.
Turkije
In 2005 werkte ik een paar weken in Patara als aquarobicstrainer en masseur. Het is een klein dorpje dat bij de gemeente Antalya hoort, in het hedendaagse Turkije. Nicolaas van Myra werd hier geboren, vermoedelijk in het jaar 280 toen dit gebied nog bij het Romeinse Rijk hoorde. Niets wijst daar echter op en ik was mij er toen niet bewust van.
Later dat jaar ging ik verder met de opleiding Turks in Antalya en kwam het ter sprake. Niet direct dat hij in Patara was geboren, wel dat hij uit Myra kwam. Samen met mijn ouders bracht ik er een bezoek, maar als geboorteplaats van Sinterklaas maakte het weinig indruk. Veel interessanter waren de Lycische graven, hoog in de rotswanden. De Lycische samenleving heeft veel indrukwekkende bouwsels achtergelaten in dat hele gebied. En ik, die maar weinig heeft met geschiedenis, kocht diverse boeken over deze oude beschaving.
Hun bouwwerken prikkelen mijn fantasie en inspireren mij bij het schrijven. In de ruïnes herken ik prachtige gebouwen en voor me zie ik hoe de mensen daar toen leefden.
Sinterklaas
Vandaag staat echter in het teken van Sinterklaas. Wij vieren zijn verjaardag, want daar horen cadeautjes bij, niet bij een sterfdag. Alle goedheid die hij in zich had en het feit dat hij arme kinderen cadeautjes gaf hebben wij vertaald naar een groot (commercieel) feest, waarvan weinig kinderen de achtergrond weten. Toen onze kinderen gingen twijfelen aan het bestaan van Sinterklaas heb ik ze uitgelegd dat Sint nu weliswaar niet meer leeft, maar heel lang geleden wel degelijk bestond en veel goeds heeft gedaan. Wij eren de heilige Nicolaas van Myra daarom met ons Sinterklaasfeest. Geen drama, niet ‘dus jullie hebben al die tijd gelogen’, gewoon acceptatie.
Zelf ben ik altijd een groot fan van Sinterklaas geweest, heb tot mijn achtste rotsvast geloofd in zijn bestaan en voel nog steeds ontzag als ik hem in levende lijve tegenkom (zelfs als mijn vader hem speelt, wat alweer heel wat jaartjes geleden is).
Mijn geloof kwam ten einde toen we van Delfzijl naar Aalten verhuisden. We kwamen in een huis zonder open haard, dus hoe konden de Pieten binnenkomen? Een mooi moment voor mijn ouders uit te leggen hoe het zat. Ik heb ze dat lang kwalijk genomen, wilde mijn geloof niet kwijt. Mijn ouders wisten echter dat het op die leeftijd niet lang zou duren voor klasgenootjes de harde waarheid zouden vertellen.
Gelukkig zijn wij het altijd blijven vieren. Niet met een grote pakjesavond (wel weer met onze eigen kinderen), maar met een gezellig samenzijn, waarbij pepernoten, marsepein en chocoladeletters natuurlijk niet mogen ontbreken. Dat Sint uit mijn geliefde Turkije komt (waarom hebben we daar ooit Spanje van gemaakt?), maakt het geheel nog specialer.